Η εξέγερση των φοιτητών το 1973

Μαθητής δημοτικού το 1973 έχω αχνές εικόνες από το ίδιο το γεγονός.

Θυμάμαι ότι οι πρώτες πληροφορίες ότι κάτι γίνεται στην Αθήνα είχαμε από συγγενείς στο εξωτερικό. Οι πρώτες εικόνες στην τότε τηλεόραση ήταν σίγουρα ελεγχόμενες. Παρόλα αυτά έδειχναν νέους ανθρώπους έξω από το Πολυτεχνείο να μοιράζουν προκηρύξεις. Ο περαστικός κόσμος χαιρετούσε ενθουσιασμένος. Οι φοιτητές με μαρκαδόρους έγραφαν συνθήματα πάνω στα τρόλεϊ και τα λεωφορεία. Ένα πανηγύρι! Στην αρχή. Όσο περνούσαν οι μέρες άρχισαν να κυκλοφορούν οι φήμες ότι επρόκειτο για κουμουνιστές που θέλουν να ρίξουν την κυβέρνηση. Οι τότε αγανακτισμένοι πολίτες άρχισαν να διαμαρτύρονται με τα αίσχη. Καπνοί σκέπαζαν τα πλάνα στην οθόνη. Κάποιοι κακοί φοιτητές παρέσυραν τους υπόλοιπους τους καλούς και κατέστρεφαν την περιουσία του λαού. Έπρεπε να κατασταλεί η εξέγερση παραδειγματικά.

Ζωντανή μετάδοση δεν υπήρχε τότε και τα πρώτα πλάνα της επόμενης μέρας ήταν από το κατεστραμμένο Πολυτεχνείο. Ότι είχαν αφήσει πίσω τους οι αλήτες. Κάποιοι από τους "συλληφθέντες" παρουσιάστηκαν αργότερα στην τηλεόραση λέγοντας "διάφορα" στο "αποκαλυπτικό" ρεπορτάζ του Μαστοράκη. Όλα φυσικά με την έγκριση της κυβέρνησης.

Την επόμενη χρονιά, η μεταπολίτευση. Είχαν κυκλοφορήσει κάποιες φωτογραφίες από την εξέγερση των φοιτητών, τις φωτιές, τα παιδιά στα κάγκελα και το τανκ που είναι έτοιμο να εισβάλλει. Σοκ και ανατριχίλα. Αν και ήταν ακόμα αδιανόητο και ασύλληπτο το μέγεθος των γεγονότων. Τα πράγματα παρέμεναν ακόμα θολά.

Αναφορά για το Πολυτεχνείο στο σχολείο θυμάμαι πλέον στο Γυμνάσιο, δηλαδή μετά από τρία - τέσσερα χρόνια. Κάποιοι "αριστεροί" μόνο έκαναν μια πορεία και φώναζαν τα συνθήματα του Πολυτεχνείου. Εκείνα τα χρόνια κυκλοφόρησε η ταινία με τα γεγονότα και ένας δίσκος με τα ηχητικά ντοκουμέντα από τον ραδιοφωνικό σταθμό των φοιτητών.

Στα χρόνια του Λυκείου, την ημέρα της εξέγερσης, οι δύο τελευταίες ώρες του μαθήματος αφιερώνονταν στην θύμηση του γεγονότος. Τα ηχητικά ντοκουμέντα, οι φωτογραφίες στους τοίχους και οι πύρινοι λόγοι, που όλοι ξεκινούσαν με το "Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία" και τελείωναν με το "Πολυτεχνείο Ζει" δημιουργούσαν μια μοναδική ατμόσφαιρα.

Όταν το '81 κατέβηκα για σπουδές στην Αθήνα η επέτειος της Εξέγερσης απέχτησε άλλο νόημα. Ήμουν στον τόπο που έγιναν όλα αυτό που ζούσαμε στην φαντασία μας. Οι εκδηλώσεις αλλά και ο παλμός της πορείας, αυτή η πορεία των 600.000+ ανθρώπων με την κεφαλή στην Αμερικάνικη πρεσβεία και το τέλος της να μην έχει ακόμα ξεκινήσει, ήταν μοναδικά βιώματα! Από την άλλη οι "πρωταγωνιστές" της εξέγερσης είτε ήταν κυβερνητικά στελέχη, είτε ήταν σύμβολα της αριστερής αντιπολίτευσης, είτε συνδικαλιστές έτοιμοι να αλλάξουν τα πάντα, όπως και έκαναν αλλά με λάθος κατεύθυνση.

Η επέτειος της Εξέγερσης των Φοιτητών το 1973, και όχι η Εξέγερση του Πολυτεχνείου όπως λέγεται, κατέληξε άλλη μια σχολική αργία. Ένα πανηγυράκι γύρω από το Πολυτεχνείο. Μια ευκαιρία για πολιτική πασαρέλλα.
Ρώτησα τα παιδιά μου, φοιτητές γαρ, εάν θα πάνε στην πορεία. Ξαφνικά θυμήθηκα ότι την ίδια συζήτηση κάναμε πέρυσι. Φοβάμαι ότι την ίδια θα κάνουμε και του χρόνου. Φοβάμαι ότι μετά από χρόνια κάποιος υπουργός Παιδείας ή όπως αλλιώς θα λέγεται αποφασίσει ότι δεν θα υπάρχει λόγος να γίνεται αναφορά στην Εξέγερση των Φοιτητών του 1973. Ίσως να αναφερθεί σαν ένα επεισόδιο κάποιων κακομαθημένων φοιτητών.

"Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία" λοιπόν το 2010...
Ψωμί δύσκολο και είδος πολυτελείας με τα έξοδα για την "δωρεάν" εκπαίδευση τεράστια...
Παιδεία απαξιωμένη, όμηρος στα χέρια των καθηγητών και των συνδικαλιστών φοιτητών, χωρίς καμία αναγνώριση εντός και εκτός...
Ελευθερία... μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου κάθε ώρα της κάθε μέρας...

"Το Πολυτεχνείο Ζει!"
...

Φτου σας... μη σας ματιάξουμε!

Διασχίζοντας σήμερα το πρωί το κέντρο της Αθήνας θυμηθήκαμε(!) ότι είναι η μέρα του Πολυτεχνείου. Ή μάλλον η επέτειος του Πολυτεχνείου ή η γιορτή του Πολυτεχνείου ή όπως θες πες την. Νέκρα και ησυχία παντού. Μόνο οι διασκορπισμένοι στο κέντρο, εδώ και μέρες, αστυνομικοί δείχνουν ότι κάτι υπάρχει στον αέρα. Τίποτε άλλο. Καμιά αίσθηση ότι κάτι έγινε πριν από 36 χρόνια. Κάτι που για χρόνια ήταν η σημαντικότερη στιγμή της ζωής μας. Η ευκαιρία μας για να σηκωθούμε ψηλά και να θυμίσουμε ότι όλοι έχουμε θέση στην κοινωνία με ίσους όρους.

Ο μεγάλος μου γιος, πρωτοετής φοιτητής, δεν ξέρει εάν θα περάσει από το Πολυτεχνείο στην Πατησίων. Δεν έχει κάτι να του πει γιατί αυτοί που πρέπει να του το πουν δεν προλαβαίνουν από τις εμφανίσεις τους στα παράθυρα των ειδήσεων. Είναι αυτοί που όταν κοκορομαχούν στα παράθυρα πετούν κι ένα "εμείς η γενιά του Πολυτεχνείου..." και συνεχίζουν να βρίζονται. Είναι αυτοί που, όπως άκουσα σήμερα το πρωί στο ραδιόφωνο, βάζουν το "Πολυτεχνείο" πρώτο πρώτο στα βιογραφικά τους. "Το Πολυτεχνείο Ζει!"

Εάν αυτοί καταφέραν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα να "εξαφανίσουν" κάθε τι που αντιπροσώπευε μια επανάσταση, να βρεθούν από την άλλη πλευρά του πεζοδρομίου, να μπουν στο παιχνίδι που "πολέμησαν" με τους ίδιους και αυστηρότερους όρους, που αντί να "εκπαιδεύσουν" και να "ποτίσουν" τους νεότερους με τα ιδανικά για τα οποία οι φίλοι τους και συναγωνιστές στους έδωσαν τη ζωή τους, αυτοί προτίμησαν τον πλουτισμό, τον κρατικισμό, την καταστολή και τον φτηνό λαϊκισμό. "Ψωμί, παιδεία, ελευθερία!"

Με τι πρόσωπο θα βγουν σήμερα, σε ένα χρόνο, σε δύο χρόνια να μιλήσουν για τότε; Να πουν τι; Ποια είναι τα έργα τους; Ποια είναι η κληρονομιά τους; Μόνο μια πόρτα σύμβολο και μερικά τραγούδια...

Δεν πάω στο Πολυτεχνείο εδώ και χρόνια. Δεν έχω καμιά διάθεση να δω ένα ακόμη φτηνό πανηγύρι. Τα καταφέρατε να το σβήσετε με το χειρότερο τρόπο. Απαξιώνοντάς το. Φτου σας... μη σας ματιάξουμε!

... ... ...