Απολογισμός...

Κεράκια, φωτάκια, λαμπάκια, χαμόγελα, αγκαλιές, φιλιά, ένα χάδι, ένα χέρι σφίγγει το χέρι σου στοργικά, τρυφερά, δυναμικά, ερωτικά...
Γενέθλια, νέος χρόνος, επέτειος έτσι ή αλλιώς. Στιγμές που είναι συνδεδεμένες με απολογισμούς ζωής. Τι έκανα, πότε το έκανα, χαρούμενες συνήθως αναμνήσεις, ελάχιστες κακές στιγμές, ευτυχισμένες ώρες, φίλοι παλιοί, σχέσεις και δεν συμμαζεύετε.
Κοινός παρονομαστής όλων το παρελθόν. Γιατί απολογισμός σημαίνει παρελθόν. Έκθεση πεπραγμένων, ανάλυση και φυσικά μια ωραία παρουσίαση. Ανοίγεις το παλιό σεντούκι, το σκονισμένο και το καταχωνιασμένο, ψάχνεις από το βάθος ανεβαίνοντας στην επιφάνεια. Εντελώς τυχαία επιλέγεις να ξεθάψεις ωραίες φωτογραφίες, συγκινητικά γράμματα, αγαπημένα αντικείμενα. Ανοίγεις τα παράθυρα από ένα κόσμο που τον έχεις ζήσει και παρόλα αυτά ψάχνεις μια έκπληξη. Να θυμηθείς κάτι καλό που έχεις ξεχάσει. Να επιβεβαιώσεις τον εαυτό σου ότι έζησες μέχρι τώρα μια αξιοπρεπή ζωή. Να προγραμματίσεις ξανά τις κινήσεις για το μέλλον. Νέοι στόχοι, ανασχεδιασμός παλιών, όνειρα... για το μέλλον!

Μια πόρτα που ανοιγοκλείνει τρίζοντας, ψυχρά φώτα σε θάλαμο αναμονής, πρόσωπα σκαμμένα από τον πόνο και την αγωνία, μάτια χρωματισμένα με φόβο. Ακλόνητος, ανίκητος, άτρωτος περιμένεις μια απλή απάντηση. Είσαι καλά, το πιστεύεις. Αν δεν σε πίεζαν δεν θα βρισκόσουνα εδώ. Με μια ασπιρίνη όλα θα περνούσαν. Το πρόσωπο του γιατρού είναι παράξενο. Δεν είναι ήρεμο, δεν είναι ανήσυχο, τι σκατά είναι; Τους εκπαιδεύουν να μην εκφράζονται ποτέ ή τους βγαίνει έτσι στην πορεία;
«Δύο εβδομάδες...»
Δηλαδή να πάρεις κάτι για δύο εβδομάδες ή θα περάσει ο πόνος σε δύο εβδομάδες. Ένας μικρός πόνος στο στήθος είναι, μάλλον από το άγχος, ίσως και από τότε που ίδρωσες και στάθηκες στο ρεύμα της πόρτας. Πάντα σε πείραζαν τα ρεύματα, παιδικές ευαισθησίες.
«Δύο εβδομάδες, το πολύ τρεις υπόλοιπο ζωής...
Η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη...
Η φαρμακευτική αγωγή απλά θα περιορίσει τον πόνο που θα είναι εντονότερος με την πάροδο του χρόνου...»
Ποιού χρόνου την πάροδο, που τον είδατε τον χρόνο, εδώ μιλάμε για κάρτα χρονοχρέωσης που τελειώνουν οι μονάδες και δεν ανανεώνετε...

Ναι λοιπόν, τέλος. Ή ακόμη πιο δύσκολα, όταν το τέλος είναι σε λίγο, σε λίγες μέρες, εβδομάδες... Δεν εννοώ ότι εκεί που περπατάς κάτι γίνεται και μένεις σέκος. Μπορεί να συμβεί στον καθένα και οποτεδήποτε. Είναι τυχαίο όπως το τυχαίο δείγμα ή η εξαίρεση στον κανόνα ή ακόμα και μια έκπληξη. Όπως το βλέπει ο καθένας.
Το μέλλον λέει τέλος; Υπάρχει τέλος στο μέλλον; Μπορείς να ξέρεις πότε είναι το τέλος; Σαν να μπήκες καθυστερημένος στον κινηματογράφο και αφού είδες το τέλος της ταινίας μένεις για να δεις την αρχή. Και τι κάνεις όταν το ξέρεις;
Ας πούμε ότι είναι να προγραμματίσεις τον χρόνο σου. Να προλάβεις να κάνεις όσα πρέπει οπωσδήποτε να γίνουν. Σαν να κάνεις το μενού της εβδομάδας. Δευτέρα, κρέας με πατάτες. Τρίτη, κοτόπουλο. Τετάρτη, λαχανικά. Πέμπτη, μάλλον θα πεθάνω, οπότε να προγραμματίσω κάτι ελαφρύ μια σαλάτα ας πούμε.
Όπως παρουσιάζεται στο All That Jazz του Bob Fosse, ταινία του 1980 βραβευμένη με τέσσερα Όσκαρ και πρωταγωνιστή τον Roy Scheider, όταν μάθεις ότι έρχεται το τέλος περνάς πέντε στάδια. Οργή (θυμός), άρνηση (διάψευση), διαπραγμάτευση (παζάρι), κατάθλιψη (αποθάρρυνση) και αποδοχή (παραδοχή).
Οργή: Όχι ρε γαμώ την τύχη μου! Όχι τώρα το Θεό μου μέσα! Όχι ρε μαλακία...
Άρνηση: Όχι, όχι εμένα. Κάποιον άλλο, οποιονδήποτε αλλά όχι εμένα... Δεν μπορεί, κάποιο λάθος έγινε... Ένας γέρος... με ακράτεια και Αλτσχάιμερ... Ποιος τον χρειάζεται πια... Θα γλιτώσουμε και την σύνταξη! Όχι εμένα τώρα!
Διαπραγμάτευση: Να το συζητήσουμε! Μην πάρουμε βιαστικές αποφάσεις! Τι θέλεις να κάνω; Να τα κάνω όλα από την αρχή σωστά, όπως θέλεις Εσύ Θεέ μου! Κάτσε να τα βάλουμε κάτω σαν επιχειρηματίες. Να το διαπραγματευτούμε. Εγώ σου προσφέρω έργο, παραγωγή, ταΐζω τόσο κόσμο. Όλοι αυτοί μετά θα Σου γκρινιάζουνε. Βλέπεις, δεν είμαι παράλογος! Τι λες, το ξανασκεφτόμαστε! Please!
Κατάθλιψη: Θεέ μου, πεθαίνω... Γιατί εγώ Θεέ μου... Πεθαίνω... Γιατί... Μόνο εγώ θα πεθάνω, κανείς άλλος... Ούτε ο γιατρός μου, μόνο εγώ... Θεέ μου, πεθαίνω...
Αποδοχή: Θεέ μου, πόσο γαλήνια αισθάνομαι! Θα τελειώσουν τα βάσανά μου σε αυτή τη ζωή! Θεέ μου, σου ‘ρχομαι!

Στην περίπτωση που πεθάνω, ζητώ συγγνώμη για όλα τα κακά πράγματα που έκανα στον κόσμο, σε όλους σας.
Εάν όμως ζήσω, ζητώ συγγνώμη για όλα τα κακά πράγματα που θα σας κάνω!

... / ... / ... / ... \ ... \ ... \ ... / ... / ... / ... \ ... \ ... \ ...

All That Jazz

O Tζο Γκίντεον (Pόυ Σάιντερ) είναι επιτυχημένος σκηνοθέτης, χορογράφος, καινοτόμος –και το όνομα «Γκίντεον» είναι ένα βιβλικό λογοπαίγνιο κοντά στο «Θεός»- αλλά επίσης πότης, μανιακός καπνιστής, γυναικάς, απάνθρωπα (για τον εαυτό του και τις προσωπικές σχέσεις του) εργασιομανής, όχι και ο καλύτερος πατέρας αφού έχει βάλει άλλες προτεραιότητες στην κορυφή.
Kάθε πρωί, υπό τους ήχους του κονσέρτο σε Σολ για έγχορδα του Bιβάλντι, ανάβει τσιγάρο, πίνει αμφεταμίνες και βάζει κολλύριο στα μάτια, έτοιμος για το καθημερινό του σώου. «It ‘s Showtime, folks!».

Zει σε εξαντλητικούς ρυθμούς, μοιράζοντας το πάθος του για το σανίδι και το σινεμά, με ανθρώπους που γκρινιάζουν, σαστίζουν, ζηλεύουν, μέχρις ότου το σώμα του υποκύπτει στην κόπωση, χωρίς ο ίδιος να έχει την παραμικρή διάθεση να αλλάξει πορεία και να αποτρέψει το τελικά αναπόφευκτο. O κόσμος γύρω του θα αρχίσει να καταρρέει, ενώ, εξακολουθώντας να πιστεύει ότι ως καλός θεράποντας του θεάματος θα παραμείνει άφθαρτος και ζωντανός, γαντζώνεται από τη δύναμη του ταλέντου του για να διατηρήσει μέσα του ζωηρό το τελευταίο πολύτιμο πράγμα που του έχει απομείνει: τη ζωή υπό το πρίσμα του θεάματος.

Tο φιλμ κυλάει με εμβόλιμα φλάσμπακ, που τα παρακολουθεί ο ίδιος μέσα από παραισθήσεις μαζί με την Aνζελίκ (Tζ. Λανγκ), την ενσάρκωση του Θανάτου. Kουβεντιάζουν, μελετούν τα λάθη του, παίζουν. O Tζο φλερτάρει με τη γυναίκα- Θάνατο, τραγική ειρωνεία και ταυτόχρονα ευφυής συμβολισμός, καθώς η παθιασμένη του ζωή τον τραβάει στο αναπόφευκτο φινάλε, ενώ το ερώτημα της Aνζελίκ παραμένει μετέωρο: διασκεδαστής ή ζωντανός; Όταν σπαρακτικά ο Tζο θρηνεί στο νοσοκομείο «θέλω να ζήσω», είναι πλέον αργά. Στην πραγματικότητα όμως είναι το ξέσπασμα που θα απενοχοποιήσει τις επιλογές του. Γιατί, για ανθρώπους όπως ο Tζο, ζωή χωρίς θέαμα δεν έχει κανένα απολύτως νόημα.
Eίναι η ζωή, οι γυναίκες και ο θάνατος. Eίναι η ανοιχτή επέμβαση καρδιάς με μουσικοχορευτική συνοδεία! Eίναι η μπαλάντα ενός «καταραμένου» που παρακολουθεί, με το σύστημα παροχής οξυγόνου στο στόμα, όλες τις γυναίκες της ζωής του ντυμένες στα πούπουλα να του τραγουδάνε «Who’s sorry now». H πρώην γυναίκα, η ερωμένη και η κόρη του τραγουδούν και χορεύουν, ικετεύοντάς τον να κολλήσει στη ζωή και όχι στον ηδονιστικό workoholismό του. Aμετανόητος όμως ο Tζο «φεύγει» για το μεγαλύτερο νούμερο της ζωής του.

H Aνζελίκ ετοιμάζει την είσοδό του στο σανίδι, για να απολαύσουμε ως θεατές την επιτομή της καλλιτεχνικής φιλοσοφίας του Φόσυ, μια απίστευτη φαντασμαγορία με πρωταγωνιστή τον Tζο (ή μήπως Mπομπ;) να χορεύει, να τραγουδάει και να ιδρώνει παθιασμένος κάτω από εκτυφλωτικούς, απόκοσμους φωτισμούς και δίπλα σε αλλόκοτα ντυμένες χορεύτριες. Tο παλιό χιτ των Everly Brothers «Bye-Bye love» γίνεται με μια άγρια, εμπνευσμένη ενορχήστρωση, που ανοίγει και κλείνει με το ρυθμό του βηματοδότη της καρδιάς, το κύκνειο άσμα του Tζο, που μαζί με τον εκπληκτικό Ben Vereen τραγουδάνε μέχρι τελικής πτώσεως. Θεατές μαζί μας όλοι οι άνθρωποι της ζωής του, φίλοι, εχθροί και αντίζηλοι που χειροκροτάνε εκστασιασμένοι και τον αποχαιρετούν δακρύζοντας.H αίσθηση που αφήνει το «Bye-bye love» στο τέλος της ταινίας δεν μπορεί να περιγραφεί εύκολα με λέξεις. Tο σουρεαλιστικό φινάλε με χορό και τραγούδι, με ξέχειλα συναισθήματα χαρούμενης λύπης, με τον Tζο να ταξιδεύει χαμογελώντας στην ανοιχτή αγκαλιά του θανάτου και την τελευταία σιωπηλή εικόνα της πλαστικής σακούλας στο νοσοκομείο που κλείνει φυλακίζοντας τον νεκρό πρωταγωνιστή, ολοκληρώνεται με το που πέφτουν οι τίτλοι: «There’s no business like show business» άδει ειρωνικά η φωνή της Έθελ Mέρμαν και αφήνει το θεατή συγκλονισμένο, με ανάμικτα συναισθήματα στενοχώριας αλλά και πληρότητας.